Kripto Paralarda Merkezi Borsalar mı Defi Borsalar mı Kullanılmalı

CEX (Merkezi Borsa) Nedir?

Merkezi borsa olarak bilinmekte olan CEX, bir banka ya da borsa komisyoncusuna benzemekte olan bir satın alma ve satma süreçlerini bulunduran Pazar yerlerine söylenmektedir. Mevcut kullanıcılar, borsalara güvenmekte ve varlıklarını ya da kripto paralarını bu platform üzerinde saklamaktadır. Borsalar, tüm işlemlerin gerçekleşmesinden ve güvenliğin denetlenmesinden de sorumlu olarak bilinmektedir. Günümüzde bilinen tüm popüler borsalar, merkezi borsa olarak hizmetlerini sürdürmektedir. Merkezi borsalar; toplulukları ve müşterileri yatırım ya da alım-satım yapabilmeleri için piyasadaki birçok kripto parayı desteklemek ve listelemek adına bir süreçten geçirmektedir. Emir defterini, hesapları, müşteri hizmetlerini ve cüzdanları da yönetmektedir. Ayrıca; merkezi borsalar, kolay kullanım imkanları, likiditeleri ve birçok kripto para seçeneği sunmaları nedeniyle; yeni başlayan ticaret yapmak isteyen bireylerin; kripto dünyasına adım atmaları adına ilk tercihleri olarak da bilinmektedir. Merkezi borsalara herkes kolay bir şekilde erişim sağlayabilmektedir.

DEX (Merkeziyetsiz Borsa) Nedir?

Merkeziyetsiz borsalar, kullanıcılarının varlıklarını ve fonlarını doğrudan doğruya kontrol edemeyen bir kripto para borsası olarak bilinmektedir. Mevcut yatırımcılar, kendi cüzdanlarında yer alan kripto para varlıklarının tamamen kontrol haklarına sahip olabilmektedir. Bu borsada, akıllı sözleşmeler bulunmakta ve sistem bu sözleşmelere göre yürütülmektedir. Tüm işlemleri başlatmakta olan ve işlemlerin tam ayrıntılarını belirlemekte olan kişi kullanıcılardır. Bahsedilen bu özelliklerden bazıları kulağa iyi geliyor olsa da, merkeziyetsiz bir borsanın birçok farklı dezavantajı da bulunmaktadır. Genel olarak bu borsaların sahibi bilinmemekte ve bu nedenle de projelerin arkasındaki insanların hem niyetleri hem de kim oldukları bilinmemektedir. Kripto para sektöründe yeni olan kişilerin bu borsaları kavramak ve gezinmek için karar vermeleri daha zor bir şekilde gerçekleşmektedir. Bu şirketler aynı zamanda farkındalık ve likidite eksikliği, düşük hız ve düşük işlem hacimleri ve buna ilave olarak yüksek işlem ücretleri ile hizmet vermektedir. Merkeziyetsiz borsaların bazı avantajları bulunmaktadır. Bu avantajlar; merkeziyetsiz cüzdanları nasıl kullanacaklarını ve merkeziyetsiz bir şekilde, tamamen P2P, kripto para ve NFT alıp satmayı öğrenebilecekleri DeFi dünyasına harika bir geçit olmalarından kaynaklanmaktadır. En popüler merkeziyetsiz borsalar arasında; dYdX (DYDX), 1inch (1INCH), Balancer (BAL), Bancor (BNT), Curve (CRV), PancakeSwap (CAKE), Raydium (RAY), Serum (SRM), Saber (SBR), SushiSwap (SUSHI), Trader Joe (JOE) ve UniSwap (UNI) gibi DeFi borsalar bulunur.

Yukarıda tüm borsaları ayrı ayrı tüm detayları ile ele almış olduk. Bu açıklamalardan da yola çıkılacak olursa; hem merkezi hem de merkeziyetsiz borsalar, öncelikli olarka mülkiyet anlamında farklı olmaktadır. Aynı zamanda özellikler, güvenlik, UX ve blok zincirleriyle birlikte cüzdanlar arasında gezinme açısında da farklılıklara sahip olabilmektedir. Başlangıç seviyesinde yer alan trader olarak adlandırılan bireyler, spot işlem özellikleri ve aynı zamanda türev işlem ve kullanım kolaylıkları nedeniyle merkezi borsaları tercih etmektedir. Bir diğer taraftan ileri düzey trader bireyler, DeFi olarak adlandırılan borsalar da merkeziyetsiz borsaları tercih edebilmektedir.

DeFi Sistemi Nasıl Çalışmaktadır?

DeFi isimli sistemde oluşturulan tokenler, otomatik ve merkeziyetsiz olarak çalışan platformlara özgü birçok farklı kripto para birimlerini temsil etmektedir. Akıllı sözleşmelerin de kullanıldığı bu tür sistemlerde, kullanıcılara ait olan 75 milyar dolarlık kripto paranın saklanmış olduğu blok zincir üzerine inşa edilmiş birçok finansal hizmet yer alabilmektedir.

DeFi Faiz İçeriyor Mu?

Bu borsa, Açık Bankacılık ya da Açık Kaynaklı Kod gibi bir akımı temsil etmektedir. Merkezi blok zincirleri üzerine kurulu projeler ya da platformlar, DeFi uygulaması olarak kendilerini pazarlama şansına sahip olabilmektedir. DeFi isimli sistem üzerinde sunulmakta olan faiz kazanma ya da borç alma gibi finansal işlemlere erişim sağlamak mümkün olabilmektedir. Bu borsa, Açık Bankacılık ya da Açık Kaynaklı Kod gibi bir akımı temsil etmektedir. Merkezi blok zincirleri üzerine kurulu projeler ya da platformlar, DeFi uygulaması olarak kendilerini pazarlama şansına sahip olabilmektedir. DeFi isimli sistem üzerinde sunulmakta olan faiz kazanma ya da borç alma gibi finansal işlemlere erişim sağlamak mümkün olabilmektedir.

DeFi Neden Önemlidir?

DeFi kripto para uygulamaları, aracıyı tamamen ortadan kaldırmaktadır. Böylece kullanıcılara daha fazla kontrol edebilme şansı, daha fazla esneklik ve daha hızlı işlem yapılmasına olanak sağlamaktadır. Bu tür sistemler, kullanıcılara daha düşük maliyetler ile işlem yapma olanağı da sağlamaktadır.